در این پژوهش وضعیت صورتهای پیچیده تصریفی را در ذهن سخنگویان زبان فارسی، با تمرکز بر روی تصریف زمان دستوری افعال ساده زبان فارسی، در بینشانترین حالت آن (: حال اخباری و گذشته ساده)، مورد بررسی قراردادیم. دستیابی به چنین هدفی مستلزم بازنگری در برخی از مفاهیم در این حوزه بود. به همین منظور سه پرسش مطرحکردیم که دو پرسش نخست، ناظر بر چنین بازنگریای بود و پرسش سوم به شیوه پردازش واحدهای پیچیده صرفیِ حاصل از تصریف زمان دستوری اختصاصداشت: ۱. چه تقسیمبندیای را براساس مفهوم رگولاریتی میتوان از افعال زبان فارسی ارائهکرد؟ ۲. چه مدلی را میتوان از فرایند تصریف زمان دستوری در افعال زبان فارسی ارائهکرد که بازنمایی مناسبی از عملکرد ذهنی این فرایند باشد؟ ۳. تمایز میان افعال رگولار و غیررگولار ریشه در کدام مکانیسمهای ذهنی دارد؟ برای دستیابی به دادههایی که بتوان با استناد به آنها این سه پرسش را مورد سنجش قرارداد، دو آزمایش تجربی طراحیکردیم که در آن خطاهای کاربران زبان در تصریف زمان دستوری در مواجهه با افعال واقعی و ناواژهها جمعآوریمیشد. نتایج بهدستآمده نشانداد که براساس مفهوم رگولاریتی افعال زبان فارسی را میتوان به سه دسته افعال رگولار، غیررگولار، و آلترناتیو تقسیمکرد: افعال آلترناتیو طبقه بازی از افعال هستند که پایه آنها از بیش از دو هجا تشکیلشده، به توالی واجی -ɑn ختممیشود، در فهرست افعال غیررگولار حضورندارند و میتوانند با دو وند -d و -id به گذشته صرفشوند؛ افعال غیررگولار فهرستی از افعال را تشکیلمیدهند که هیچ رابطه نظاممندی میان ریشه و بنِ گذشته آنها وجودندارد؛ و افعال رگولار شامل تمام افعال بالفعل و بالقوه زبان فارسی میشود که در دو دسته پیشین جای نداشته و از الگوی «ریشه + -id» در تصریف گذشته خود بهرهمیبرند. نتایج بهدستآمده در رابطه با پرسش دوم نشانمیداد که صورت حال افعال رگولار و غیررگولار، و همینطور صورت گذشته اکثر افعال رگولار از ریشه مشتقمیشوند؛ درمقابل صورت گذشته افعال غیررگولار و افعالِ رگولارِ بسیار پربسامد، با بازیابی بنِ گذشته این افعال از حافظه و سپس افزودن شناسه تولیدمیشوند. نتایج بهدستآمده در رابطه با پرسش سوم، که به سنجش ادعای نظریه مکانیسم دوگانه اختصاص داشت، در تائید آرای این نظریه، نشانمیداد که افعال رگولار با مکانیسم قاعده و افعال غیررگولار با مکانیسم حافظه تولیدمیشوند.
۱۴۰۱
۱۳۹۹
۱۳۹۷
۱۳۹۶
نظریه واژگان و قواعد در برابر واجشناسی زایشی: مطالعهای بر روی تصریف گذشته افعال زبان فارسی
توزیع واجهای خیشومی در خوشه دو همخوانی؛ و ویژگیهای توزیعی-واج شناختی وامواژهها در زبان فارسی
پایتون
Web Crawling
Git
Tkinter
HTML
فارسی
انگلیسی